Ο Όλυμπος δεσπόζει στο άκρως ελληνικό doodle της Google

Ένα doodle με άρωμα Ελλάδας, στο οποίο πρωταγωνιστεί ο Όλυμπος, βλέπουν σήμερα στο Google οι χρήστες της μηχανής αναζήτησης...
title

Μία περιγραφή για το Λιτόχωρο, του 1836

Βαδίζοντες προς μεσημβρίαν κατά μήκος του Όρους Ολύμπου, κατερχόμεθα εις την Κωμόπολιν Λειτόχωρον, ήτις απέχει...
title

Όλυμπος το βουνό των Θεών

Τυλιγμένος για χιλιάδες χρόνια στην αχλύ του μύθου ο Όλυμπος με την ιστορία του, τη πολύμορφη και ευμετάβλητη γοητεία της φύσης του , ...
title

Mt. Olympus, Pieria - Greece

Traditionally regarded as the heavenly abode of the Greek gods and the site of the throne of Zeus, Olympos seems to have originally existed as an idealized mountain , ...
title

Λείβηθρα

Η ακρόπολη των Λειβήθρων είναι ένα χαμηλό οχυρό ύψωμα, πού το ορίζουν τρείς χείμαρροι του Ολύμπου. Ενδείξεις για την έκταση της πόλης υπάρχουν Β και Δ της ακρόπολης.
title

Η Αγία Κόρη και τα Φριξομάντιλα

Η Αγία Κόρη, πανέμορφη περιοχή, απ' τις ομορφότερες τοποθεσίες της ορεινής Πιερίας, τέσσερα χιλιόμετρα από το χωριό Βροντού. Οργιώδης βλάστηση, χορταίνει το μάτι πράσινο,
title

Η Αγία Κόρη

Η Αγία Κόρη ήταν νεομάρτυρας, που πέθανε κοντά στη Βροντού. Δεν έχει αναγνωριστεί ακόμα ως Αγία από την επίσημη Εκκλησία, ωστόσο είναι αναγνωρισμένη από το λαό, όχι μόνο στην Πιερία αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα
title

Παλαιός Παντελήμονας - Προφήτης Ηλίας

Σε μικρή απόσταση από τον Παλαιό Παντελεήμονα, στην κορυφή του λόφου που βρίσκεται επάνω από το παραδοσιακό χωριό, βρίσκεται ο Βυζαντινός ναΐσκος του Προφήτη Ηλία. Η θέα προς τον Θερμαϊκό κόλπο είναι εκπληκτική.
title

Περιγραφή του William Martin Leake για τον Πλαταμώνα, γραμμένη το 1806

Στις 6.25 περνάμε γύρω από την άκρη της ρίζας του βουνού, και στις 7.20, αφού έχουμε ακολουθήσει την ακτή για ένα μικρό χρονικό διάστημα, σταματήσαμε σε ένα ευχάριστο
title

Ολυμπος και Πιέρια όρη - Μυθολογία, ιστορία και φύση

Κινούμαστε μεταξύ θεών και μουσών, σε έναν από τους πιο ειδυλλιακούς και πιο φορτισμένους δρόμους που μπορεί να διατρέξει ο ταξιδιώτης. O Ολυμπος, ίσως το πιο γνωστό βουνό του πλανήτη, μπαίνει στα όνειρα εκατομμυρίων ανθρώπων που θέλουν να αντικρίσουν τις κορφές του.
title

Βιβλίο: "Τα Τέμπη και η γειτονική περιοχή"

Προχωρώντας ανατολικώτερα φθάνουμε στο χωριό Τέμπη (τουρκ. Μπαμπά) όπου σήμερα είναι ο φοροσταθμός των διοδίων. Από εδώ αρχίζει η είσοδος της κοιλάδος των Τεμπών.
title

Πέτρα"

Σύμφωνα με την παράδοση των γύρω χωριών, στην περιοχή βρισκόταν το μικρό βασίλειο της Πέτρας, ή Καρακόλι όπως ονομάζουν την περιοχή σήμερα. Τούρκοι και Γενίτσαροι, πολιόρκησαν την Πέτρα αλλά δεν μπορούσαν να την κατακτήσουν.
title

Οι Λαζαίοι

Ο Λάζος, ο γενάρχης των Λαζαίων, ήταν ένας από τους πιο ξακουστούς κλεφταρματολούς του ΙΗ’ (δέκατου όδγοου) αιώνα. Για τους Λαζαίους στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (εκδοτική Αθηνών Α.Ε. τομ. ΙΑ’) γράφονται τα εξής:
Οι Λαζαίοι

Οδοιπορικό στην Άνω Σκοτίνα. Οι τοιχογραφίες της Κόλασης

H Άνω (Παλαιά) Σκοτίνα βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του Ολύμπου, σε υψόμετρο 900 μέτρων περίπου. Η δημιουργία του οικισμού τοποθετείται χρονικά γύρω στον 16ο αιώνα.
Οδοιπορικό στην Άνω Σκοτίνα. Οι τοιχογραφίες της Κόλασης

Ναός Αγίας Τριάδος, παλιά Σκαμνιά Ελασσόνας

Βρίσκεται χτισμένος στο κέντρο του παλιού οικισμού της παλιάς Σκαμνιάς, και είναι το μοναδικό κτίσμα που διασώθηκε κατά την καταστροφή της παλαιάς Σκαμνιάς από τους Γερμανούς, στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ναός Αγίας Τριάδος, παλιά Σκαμνιά Ελασσόνας

Δίον

Στους βόρειους πρόποδες του Ολύμπου, σε περιοχή που εξασφαλίζει τον απόλυτο έλεγχο της στενής διάβασης από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία, δεσπόζει το Δίον. Άλλοτε σε απόσταση μόλις επτά σταδίων από τις ακτές του Θερμαϊκού, το Δίον υπήρξε η κατ' εξοχήν ιερή πόλη των Μακεδόνων.
Δίον

Ολυμπος - μύηση στο ύψιστο!

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria



Θεϊκό βουνό, η κατοικία των δώδεκα θεών, το ψηλότερο της Ελλάδας με την κορυφή του Μύτικα να αγγίζει τα δυο χιλιάδες εννιακόσια δέκα επτά μέτρα.

Εθνικός δρυμός από το 1938, ο πρώτος που ανακηρύχτηκε στην Ελλάδα, και διατηρητέο τμήμα της παγκόσμιας βιόσφαιρας από την UNESCO ήδη από το 1981. Με πλούσια χλωρίδα και πανίδα, με πεύκα, έλατα και ρόμπολα, με δάση δρυός και οξιάς, με πουρνάρια και κέδρους. Με το φαράγγι του ποταμού Ενιπέα το οποίο εκτείνεται σε μήκος δέκα χιλιομέτρων και τροφοδοτείται από πηγή που αναβλύζει κοντά στη θέση «Πριόνια». 

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Ενιπέας ήταν θεός που είχε πάρει τη μορφή ποταμού. Στα νερά του λουζόταν η πανέμορφη Λητώ όταν την κατεδίωξε η Ηρα πετροβολώντας την ώς τις ακτές του Θερμαϊκού. Από εκεί καταγόταν ο Ορφέας, θεός της μουσικής, όπου βρήκε και τραγικό θάνατο όταν τον κατασπάραξαν οι Μαινάδες και έριξαν το κεφάλι του στο φαράγγι.

Λατρευτός ο θεϊκός Ολυμπος για τους ορειβάτες όλου του πλανήτη. Τον διασχίζει το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, αλλά και διαδρομές με δύσκολο ανάγλυφο, ενώ χαρακτηρίζεται από απότομες και σαθρές κορυφές. Πρέπει να τον σέβεσαι τον Ολυμπο για να σε σεβαστεί και αυτός με τη σειρά του. 

Δημοφιλείς και αγαπητές οι διαδρομές που ξεκινούν από τις θέσεις «Πριόνια» και «Γκορτσιά» προς τα καταφύγια και τις αναβάσεις για τις θεϊκές κορυφές. Από τα 1.100 μ. φτάνεις στα 2.100 μ. στο καταφύγιο Σπήλιος Αγαπητός και από κει συνεχίζεις για τις κορυφές Σκάλα, Σκολιό, Αγ. Αντώνιο και Μύτικα ή προς Ζωνάρια, Μύτικα, Στεφάνι και Οροπέδιο των Μουσών. Εκεί στο Οροπέδιο των Μουσών άλλα δυο καταφύγια, Γιόσος Αποστολίδης (2.760 μ.) και Χρίστος Κάκαλος (2.650 μ.).

Από τη θέση «Γκορτσιά» το μονοπάτι οδηγεί στις τοποθεσίες «Μπάρμπα» (1.450 μ.) και «Στράγγο» (1.910 μ.), από κει στην «Πετρόστρουγγα» (2.000 μ.), στην κορυφή Σκούρτα (2.485 μ.) και στη συνέχεια στο Οροπέδιο των Μουσών και τα καταφύγια.

Η εποχή όμως για τις πεζοπορίες στα μονοπάτια του Ολύμπου έφτασε στο τέλος της και μια εναλλακτική πρόταση είναι η διαδρομή από το Λιτόχωρο -την πύλη για τις κορυφές του Ολύμπου- μέχρι τα «Πριόνια», ασφαλτόδρομος 17 χλμ. Στο 10ο χιλιόμετρο, στη θέση «Σταυρός» βρίσκεται το καταφύγιο «Δημήτριος Μπουντούλας», το οποίο λειτουργεί όλο το χρόνο, ενώ δυο χιλιόμετρα πριν τα «Πριόνια», είναι η παλιά μονή του Αγίου Διονυσίου του 16ου αιώνα (σ.σ.: η νέα μονή βρίσκεται λίγο έξω από το Λιτόχωρο στο δρόμο για τα «Πριόνια»). 

Εκεί, στα «Πριόνια», όπου λειτουργεί ξύλινο ταβερνάκι (σ.σ.: το χειμώνα ανοιχτά μονάχα Σαββατοκύριακα), παίρνεις γερές ανάσες αέρα και ενέργειας. Θεϊκής ενέργειας...

Δευτέρα 7 Νοεμβρίου 2011
Διαβάστε περισσότερα

Από τον Όλυμπο στον Τίταρο και στα Πιέρια

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria


Ενα οδοιπορικό στα βουνά «των θεών και των μουσών». Μια εκδρομή που τα έχει όλα: δάση απ’ όπου δεν περνάει το φως του ήλιου, πανέμορφα χωριά, αξιόλογους ξενώνες, καταπληκτικό φαγητό, λίμνες, ποτάμια και καταρράκτες, εξαιρετικά δύσβατους δασικούς δρόμους, καλό και κακό καιρό. Εχει ακόμη πολλά μανιτάρια, βλάχικο ιππικό και ένα μουλάρι στο οποίο αρέσουν τα μπισκότα!

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΝΤΙΝΟΣ ΚΙΟΥΣΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΛΛΙΓΙΑΝΝΗ

Αυτή η εκδρομή είναι μια περιπλάνηση στον Ολυμπο και στα γειτονικά Τίταρο και Πιέρια. Μια εκδρομή που αυτή την εποχή απαιτεί οπωσδήποτε 4x4. Εμείς, δηλαδή ο υπογράφων και η φωτογράφος Χριστίνα, την απολαύσαμε «βασιλικά», με ένα υπερδίλιτρο Suzuki Grand Vitara «τη ευγενεί φροντίδι» της Suzuki Hellas.

ΗΜΕΡΑ ΠΡΩΤΗ

Κατά το νόμο του Μέρφι, ό,τι κακό είναι να γίνει, θα γίνει. Ετσι, ενώ είχαμε πει να είμαστε στο δρόμο κατά τις 9, φύγαμε τελικά στις 12, επειδή όλα συνέβησαν εκείνο το πρωί. Τέλος πάντων, καθημερινή ήταν και, πλην των πολλών φορτηγών που προσπαθούσαν να αναπληρώσουν τις ημέρες της απεργίας, δεν βρήκαμε κάτι για να «γκρινιάξουμε» στην εθνική οδό. Ισως κάτι λίγο τα διόδια. 

Κι έτσι, πέρα από μια στάση για βενζίνη, φτάσαμε απνευστί στα Τέμπη, απ' όπου θα άρχιζε η περιπλάνησή μας. Στην είσοδο ακριβώς των Τεμπών στρίψαμε αριστερά προς Γόννους - Καλλιπεύκη και πήραμε την ανηφορική στράτα του Κάτω Ολύμπου. Οι Γόννοι (το πάλαι ποτέ Δερελή) είναι ένα μεγάλο χωριό περίπου 2.000 κατοίκων, έδρα του ομώνυμου δήμου. Από τους Γόννους η άσφαλτος συνεχίζει πιο ανηφορική για Καλλιπεύκη. Στην έξοδο των Γόννων αφθονούσαν οι κατάφορτες ροδιές που είχαν ριζώσει παντού. Δεν φαινόταν να ανήκουν πουθενά, κι έτσι δοκιμάσαμε δύο υπέροχα ρόδια. Μετά 22 χλμ., φτάσαμε στην Καλλιπεύκη, ένα όμορφο, τολμώ να πω, χωριό, που περιβάλλεται από δάσος, κυρίως πεύκου, στα 1.100 μ. Το πευκοδάσος είναι που του έδωσε και την ονομασία του. 


Μέχρι το 1927 το χωριό ονομαζόταν Νεζερός. Αυτή η ονομασία είναι σλαβική και σημαίνει λίμνη. Και αυτό επειδή η πεδιάδα που βρίσκεται μπροστά στο χωριό ήταν η λίμνη Ασκυρίδα, που αποξηράνθηκε το 1911 για να δώσει 5.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης. Τα τελευταία χρόνια συζητείται η επαναδημιουργία της λίμνης για λόγους οικολογικούς, αλλά και για την τουριστική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Θέλαμε να περπατήσουμε λίγο στα γύρω μονοπάτια του δάσους και να φωτογραφίσουμε τα διάφορα ξωκλήσια, αλλά η καταρρακτώδης βροχή που άρχισε με το που μπήκαμε στο χωριό ήταν σοβαρός ανασταλτικός παράγοντας.

Ετσι, πήραμε τον ασφάλτινο δρόμο για την Καρυά, διασχίζοντας τον Κάτω Ολυμπο με τη συνοδεία πάντοτε της βροχής. Το μόνο που μπορούσαμε να κάνουμε ήταν να απολαμβάνουμε το τοπίο και να τρώμε κανένα μπισκότο, γιατί είχαμε αρχίσει να πεινάμε πολύ. Κάποια στιγμή φτάσαμε και, βέβαια, πήγαμε κατευθείαν στην πλατεία και συγκεκριμένα στην ταβέρνα. Την πείνα κανείς αντρειωμένος δεν τη νίκησε ποτέ!

Η Καρυά είναι ένα πολύ όμορφο χωριό στις νοτιοδυτικές πλαγιές του Ολύμπου, χτισμένη στα 900 μ., σε ένα μικρό οροπέδιο. Είναι έδρα της ομώνυμης διευρυμένης κοινότητας (μέχρι στιγμής) και έχει περίπου 250 μόνιμους κατοίκους, στην πλειονότητά τους υπερηλίκους. Για την ονομασία της υπεύθυνες είναι μάλλον οι άφθονες καρυδιές που πάντα υπήρχαν στην περιοχή. Παρότι έπειτα από ένα καλό φαγητό είσαι πολύ πιο ευδιάθετος και ορεξάτος, με τη Χριστίνα απορρίψαμε ομόφωνα την επίσκεψη στη Μονή Κανάλων (11ος αιώνας), στη Μονή Κλημάδων και στο σπήλαιο της Μόριας (χαράδρα Κοκκινόχωμα, στα 1300 μ.) - κυρίως λόγω της βροχής, αλλά και της ημέρας που τελείωνε. 

Πήραμε, λοιπόν, το δρόμο για Ελασσόνα, περνώντας από τα χωριά Συκαμνιά, Σπαρμό και Καλλιθέα (21 χλμ. συνολικά), όπου βρήκαμε την κεντρική επαρχιακή οδό Ελασσόνας - Κατερίνης. Εκεί στρίψαμε αριστερά προς Κατερίνη και αρχίσαμε να ανεβαίνουμε τις βορειοδυτικές πλαγιές του Ολύμπου. Το κατάλυμα και ορμητήριό μας βρισκόταν στα 20 χλμ. από την Καλλιθέα, στην κοιλάδα που σχηματίζει ο Ολυμπος με τον Τίταρο.

Οταν επιτέλους φτάσαμε στο Κτήμα Μπέλλου, η ώρα είχε πάει 9.30 και έπειτα από ένα «θερμαντικό» τσιπουράκι πέσαμε κατευθείαν στα κρεβάτια μας.

ΗΜΕΡΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

Δεν ξέρω αν ήταν ο καθαρός αέρας ή το νανούρισμα του ήχου της βροχής ή τα άνετα στρώματα, αλλά χορτάσαμε ύπνο. Βέβαια, έπρεπε να χτυπήσω αρκετή ώρα την πόρτα της Χριστίνας στις 7.30 το πρωί μέχρι να ξυπνήσει. Το δε πρωινό μας ήταν έως εξαιρετικό, με πίτες, αυγόφετες, αλμυρές κρέπες και πολλά άλλα. Απαξάπαντα διά χειρός της κυρίας Θεοδώρας Μπέλλου. Αυτό που με ξετρέλανε όμως ήταν το φρεσκοβρασμένο πρόβειο γάλα μετά πέτσας! Απ' ό,τι μου είπε ο κ. Μπέλλος, δεν σερβίρει πάντα πρόβειο ή κατσικίσιο φρέσκο γάλα, γιατί απλούστατα δεν το βρίσκει πάντα.


Η βροχή δεν είχε σταματήσει όλο το βράδυ, οπότε ετοιμαστήκαμε για την περιπλάνησή μας φορώντας στολή εκστρατείας. Θα διασχίζαμε τον Τίταρο για να βγούμε στα Πιέρια. Πήραμε το δρόμο προς Ελασσόνα και ύστερα από περίπου 2 χλμ. στρίψαμε δεξιά στην πινακίδα «προς Λιβάδι 7 χλμ». Αυτή η πρώτη επαφή με τον Τίταρο μέχρι το Λιβάδι δεν εντυπωσίασε καθόλου. Το βουνό είναι τελείως φαλακρό. Μετά αρχίζει κάποια σκόρπια βλάστηση και έπειτα από κάποιες γυμνές ραχούλες εισέρχεσαι σε ένα από τα ομορφότερα δάση οξιάς της Ελλάδας. Το Λιβάδι είναι ένα όμορφο και μεγάλο βλαχοχώρι, που δημιουργήθηκε γύρω στον 11ο αιώνα. Είναι χτισμένο στα 900 μ. και αριθμεί περίπου 3.000 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και τη γεωργία.

Στρίβουμε δεξιά ακριβώς στην είσοδο του χωριού και ακολουθούμε τις πινακίδες προς Φτέρη. Εκεί είναι που συναντάμε το βλάχικο ιππικό! Δεν σταμάτησα να ρωτήσω τι συμβαίνει. Υποθέτω πως έκαναν εξάσκηση για τις μουλαροδρομίες που κάνουν κάθε χρόνο.

Επειτα από 1 χλμ., η άσφαλτος σταματάει κι αρχίζουν τα δύσκολα. Μην ξεχνάτε πως βρέχει ήδη τέσσερις ημέρες συνεχόμενα. Στο δρόμο συναντάμε ένα αγροτικό, που μας κάνει νόημα να σταματήσουμε. Ο καλός χωρικός θέλει να μας πληροφορήσει πως δεν θα μπορέσουμε να περάσουμε παρακάτω λόγω της λάσπης. Σκέφτομαι πως θα ήθελα να δοκιμάσω το Grand Vitara σε ακραίες καταστάσεις. Και βέβαια δεν μου περνάει καθόλου από το μυαλό πως το κινητό μπορεί να μην έχει σήμα. Ετσι, «παρακάμπτω» τις αντιρρήσεις της Χριστίνας και μπαίνω στην πιο δύσκολη διαδρομή που έχω κάνει στη ζωή μου. 

Η διαδρομή δεν είναι μακρινή, μόνο 30 χλμ., αλλά ήταν πράγματι μια κόλαση λάσπης. Παρά το χαμηλό διαφορικό, είμαι συνέχεια με ανάποδα τιμόνια. Η λάσπη πολλές φορές φτάνει στα μαρσπιέ, ενώ σε ένα σημείο, που πράγματι φοβήθηκα, έφτανε στην πόρτα. Αυτό που μάλλον μας έσωσε από το να μείνουμε «πρεσβευτές» στα δάση του Τιτάρου ήταν το ότι κατηφορίζαμε. Και, βέβαια, το Grand Vitara και τα φαρδιά του λάστιχα. Κάπου στο μέσον της διαδρομής, σε ένα ασφαλές σχετικά πλάτωμα, κάναμε μια στάση, γιατί η ένταση μας είχε κουράσει. Κι εκεί, στη μέση του πουθενά, εμφανίστηκε ξαφνικά ο Προκόπης!

Προκόπης εστί ένα πολύ χαριτωμένο μουλάρι, με ένα μουσαμαδένιο τραπεζομάντιλο στερεωμένο στο σαμάρι, για να προστατεύεται από τη βροχή, φοβερή «δίψα» για χάδι και πείνα για μπισκότα! Καμιά δεκαπενταριά μπισκότα είχαμε και τα εξολόθρευσε όλα. Βέβαια, με πολύ καλούς τρόπους. Το έπαιρνε από το χέρι σου πολύ κομψά με την άκρη των χειλιών του και στη συνέχεια το εξαφάνιζε. 

Επειτα από ένα τσιγάρο και τη χαλαρωτική παρουσία του Προκόπη και της παρέας του (εμφανίστηκαν κι άλλα μουλάρια από το δάσος), ξεκινήσαμε πάλι. Η άλλη μισή σχεδόν διαδρομή μού φάνηκε πολύ πιο εύκολη. Και ύστερα από περίπου 20 λεπτά φτάσαμε στην επόμενη κοιλάδα, μεταξύ του Τιτάρου και των Πιερίων αυτήν τη φορά. Πρόκειται για την κοιλάδα της Φτέρης. Το δε ποταμάκι που τη διαρρέει ονομάζεται Μαυρονέρι. Ο δρόμος δεξιά πάει προς Σκοτεινά - Φωτεινά - Κατερίνη και αριστερά, που στρίψαμε εμείς, προς Φτέρη και Βελβεντό. Μετά 4 χλμ. μπήκαμε στη Φτέρη, από άσφαλτο πια. Είναι ένας οικισμός στα 1.300 μ., με 49 κατοίκους, κυρίως κτηνοτρόφους, και μία ταβέρνα.

Συνεχίζουμε προς Βελβεντό. Ανεβαίνουμε τα νοτιοδυτικά Πιέρια και θα κατεβούμε από τα βορειοδυτικά. Εκεί όπου τελειώνει η ανάβαση τελειώνει και η άσφαλτος και υπάρχει ένα μεγάλο πλάτωμα. Κάνουμε μια δεκάλεπτη στάση για να βρούμε μανιτάρια. Η Χριστίνα φωτογραφίζει έναν αμανίτη μυιοκτόνο (ζουρλομανίταρο) κι εγώ βγάζω κάμποσες λεπιότες. Εχοντας εξασφαλίσει το μεσημεριανό μας, ξεκινάμε πάλι για Βελβεντό. Ο δρόμος είναι μεν χώμα, αλλά πολύ καλά πατημένο, παρά τη βροχή. 

Μετά περίπου 6 χλμ. συναντάμε πάλι άσφαλτο και στρίβουμε αριστερά για Βελβεντό. Και έπειτα από 16 χλμ., μέσω Παλαιογρατσάνου, φτάνουμε στο Βελβεντό. Η Χριστίνα έχει «κρίση υπογλυκαιμίας», κι έτσι αγοράζουμε κουρκουμπίνια από τον Ζανδέ. Και επειδή αυτές οι κρίσεις είναι κολλητικές, αγοράζω κι εγώ μερικά σαραγλάκια από τον Πουλιανά. Ενας γρήγορος καφές μαζί με τα γλυκά μας και φεύγουμε 3 χλμ. έξω από το χωριό για τους καταρράκτες του Σκεπασμένου. 


Από εκεί όπου παρκάραμε το αυτοκίνητο η απόσταση ήταν ένα δεκάλεπτο περπάτημα πάνω σε τσιμεντένιο μονοπάτι μέχρι τους τρεις συνολικά καταρράκτες. Ενας μεγάλος και δύο μικροί, ένα πανέμορφο θέαμα. Από τους καταρράκτες, κατευθείαν στην πλατεία του χωριού, και συγκεκριμένα στο «Εν Βελβεντώ», την ταβέρνα του Βασίλη Παπαγόρα, ευρύτερα γνωστή για τα γιαπράκια, τις πίτες και τα μανιτάρια της.

Το χωριό είναι μεγάλο (3.500 κάτοικοι), πανέμορφο και πεντακάθαρο. Οι κάτοικοί του είναι άλλου είδους Νεοέλληνες: εργατικοί, νοικοκυραίοι, φιλοπρόοδοι και εξαιρετικά φιλόξενοι. Στο Βελβεντό θα δείτε όμορφα παλιά σπίτια, αυλές γεμάτες λουλούδια και χαμόγελα. Ακριβώς κάτω από το χωριό βρίσκεται η μεγάλη τεχνητή λίμνη του Αλιάκμονα, που μοιάζει με θάλασσα.

Μετά το πλούσιο γεύμα μας και έναν καφέ, ξεκινήσαμε για μια βόλτα προς τη λίμνη και από εκεί πίσω στη βάση μας, μια και ο καιρός δεν βοηθούσε τόσο στη φωτογράφιση. Το δρομολόγιο που ακολουθήσαμε ήταν Σέρβια, από την επαρχιακή οδό Κοζάνης - Λάρισας, και μετά Σαραντάπορο, και στο Μικρό Ελευθεροχώρι κάναμε αριστερά προς Κατερίνη.

Αυτήν τη φορά επιστρέψαμε στον ξενώνα μας νωρίτερα, αλλά πάλι πήγαμε κατευθείαν για ένα ζεστό μπάνιο και ύπνο.

ΗΜΕΡΑ ΤΡΙΤΗ

Επιτέλους λίγος ήλιος και καθόλου βροχή. Πάλι το υπέροχο πρωινό μας και... βουρ. Το σημερινό πρόγραμμα είναι ο γύρος των Πιερίων. Ετσι λοιπόν ξεκινάμε με κατεύθυνση προς Κατερίνη. Το πρώτο χωριό που συναντάμε είναι ο Αγιος Δημήτριος, ένα χωριό που, όπως μαρτυρούν τα ευρήματα, δημιουργήθηκε κάπου τον 14ο αιώνα. Κτισμένο στα 800 μ. πάνω στο διάσελο του Ολύμπου με τον Τίταρο, επί της επαρχιακής οδού που συνδέει την Κατερίνη με την Κοζάνη αλλά και την Ελασσόνα, διατηρεί την κτηνοτροφική του παράδοση. Συνεχίζουμε προς Κατερίνη και περνάμε τα Στενά της Πέτρας, τα Φωτεινά και, μετά τις διασταυρώσεις για Καρυές και Κάτω Μηλιά, βρίσκουμε τη διασταύρωση αριστερά μας για Βρύα, Ρητίνη και Ελατοχώρι. 

Η πρώτη στάση μας θα είναι το Ελατοχώρι και συγκεκριμένα το Παλιό Ελατοχώρι, που έχει και την περισσότερη τουριστική υποδομή, για να υπηρετεί τους επισκέπτες του χιονοδρομικού κέντρου, μια και απέχει μόνο 8 χιλιόμετρα από αυτό. Η διαδρομή έχει κάποιες στροφούλες, αλλά είναι γενικά άνετη. Είναι εντυπωσιακό πόσο έχουν αλλάξει (επί τα βελτίω) τα Βρύα και η Ρητίνη. Βλέπετε, τα είχα επισκεφτεί πριν γίνει το χιονοδρομικό κέντρο, τότε που ήταν σχεδόν αποκλειστικά καπνοχώρια. Μεγάλο πράγμα η τουριστική ανάπτυξη.

Με το που φτάνουμε στο Νέο Ελατοχώρι, στρίβουμε αριστερά για το Παλιό, που σχεδόν δεν φαίνεται όπως είναι κρυμμένο μέσα στη βλάστηση. Είναι ένα πανέμορφο χωριό με πολλούς ξενώνες και ταβέρνες κι ελάχιστους μόνιμους κατοίκους, καθώς οι περισσότεροι πήγαν στο νέο χωριό. Η Χριστίνα πήγε να δει το Αγιονέρι, ένα βραχώδες μέρος από όπου αναβλύζει νερό το οποίο, κατά την παράδοση, χρησιμοποιώντας το ο Αγιος Αντώνιος θεράπευσε ένα άρρωστο παιδί. Εγώ πάλι πήγα για καφέ σε έναν ωραιότατο ξενώνα που λέγεται Αμαδρυάδες. Κάποια στιγμή εμφανίστηκε και η Χριστίνα γεμάτη λάσπες. Στην ερώτηση τι της συνέβη, μου απάντησε σιβυλλικά: «Οι ανάγκες της Τέχνης»! 

Μετά, φύγαμε πάλι για Βελβεντό, από την άλλη πλευρά των Πιερίων. Περάσαμε από το Δασκί στο νομό Ημαθίας και από εκεί στο Πολύφυτο του νομού Κοζάνης, για να φτάσουμε στο Βελβεντό για καφέ και γλυκό! Θα ανεβαίναμε πάλι το βουνό προς Φτέρη (που είχαμε περάσει την προηγουμένη), για να περάσουμε από τη λίμνη και να διασχίσουμε την κοιλάδα. Εξάλλου, ο καιρός σήμερα είναι πολύ καλύτερος. 

Ετσι πήραμε πάλι το δρόμο για Παλαιογράτσανο και μετά το χωματόδρομο δεξιά για τη Φτέρη. Εκεί πάλι άσφαλτος με κάποιες διακοπές για Σκοτεινά και Φωτεινά. Πριν από τα Σκοτεινά υπάρχει αυτή η πανέμορφη τεχνητή λιμνούλα στη μέση ακριβώς της κοιλάδας. Από εκεί τα Σκοτεινά (Μόρνα) απέχουν 4 χλμ. Το όνομα Σκοτεινά δόθηκε στη Μόρνα επειδή, λόγω της θέσης της, η ηλιοφάνεια διαρκεί κάποιες ώρες της ημέρας μόνο. Ακόμα η κοιλάδα, εκτός από κοιλάδα της Φτέρης, αποκαλείται και κοιλάδα της Μόρνας. 

Τα Σκοτεινά είναι ένας ωραιότατος μικρός οικισμός με πολλά παλιά σπίτια μερικώς εγκαταλελειμμένος. Τα τελευταία χρόνια μόνο κάποια σπίτια έχουν επισκευαστεί και αναστηλωθεί. Ο δρόμος από τα Σκοτεινά μέχρι τα Φωτεινά είναι καινούργια και άνετη άσφαλτος. Από εκεί ακολουθήσαμε την επαρχιακή οδό προς Ελασσόνα και γρήγορα φτάσαμε στον καλό μας ξενώνα - επειδή θα ήταν η τελευταία μας μέρα και είχαμε αποφασίσει να δοκιμάσουμε την κουζίνα της κ. Μπέλλου. Και εκ του αποτελέσματος κάναμε πολύ καλά. Σπιτικό φαγητό και κάποια εξαίρετα κρασιά μικρών παραγωγών της περιοχής. Απαξάπαντα ανεξαιρέτως εξαίρετα!

ΗΜΕΡΑ ΤΕΤΑΡΤΗ

Ολα τα ωραία πράγματα έχουν κάποιο τέλος. Είχαμε να κάνουμε 450 χλμ. για να επιστρέψουμε στη βάση μας. Ομως επιτρέψαμε στους εαυτούς μας να κοιμηθούμε λίγο παραπάνω και να σηκωθούμε μετά τα άγρια χαράματα, δηλαδή κάπου στις εννιά παρά. Αναχώρηση στις 11.00 και στις 15.20 ήμασταν στη διασταύρωση της Βαρυμπόμπης, εντός λεκανοπεδίου. Λήξη εκδρομής!

Πηγή: Καθημερινή

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιός Παντελεήμονας: παράδοση και γραφικότητα στη σκιά του Ολύμπου

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria



Ο Παλαιός Παντελεήμονας, στη σκιά του βουνού των θεών, είναι ένας παραδοσιακός οικισμός που έχει καταφέρει να διατηρήσει τη γραφικότητά του, σε μια περιοχή γεμάτη φυσικές ομορφιές.

Στις πλαγιές του κάτω Ολύμπου, σε υψόμετρο 700 μέτρων και με υπέροχη θέα στο Θερμαϊκό κόλπο, τις ακτές της Νότιας Πιερίας και το ενετικό κάστρο του Πλαταμώνα, το γραφικό χωριό Παλαιός Παντελεήμονας ( http://bit.ly/mOv5XD ), που ιδρύθηκε στα τα τέλη του 14ου αιώνα, είναι χαρακτηρισμένο ως παραδοσιακός οικισμός, καθώς αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα παραδοσιακής μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής στην βόρεια Ελλάδα.

Πέμπτη 20 Οκτωβρίου 2011
Διαβάστε περισσότερα

Όλυμπος - Φωτογραφίες

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria

Πιο πάνω, στα Σκούρτα (2.450μ.) με το διάσελο ¨Λαιμός¨ σε πρώτο πλάνο, το οροπέδιο των Μουσών λίγο πιο πίσω και το Στεφάνι στο βάθος.

Σάββατο 8 Οκτωβρίου 2011
Διαβάστε περισσότερα

Ήθη και έθιμα Λιτοχώρου - Τα Σίχνα

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria














Σάββατο 24 Σεπτεμβρίου 2011
Διαβάστε περισσότερα

Ήθη και έθιμα Λιτοχώρου - Κέδρος

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria









Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2011
Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακή τεχνολογία στην υπηρεσία της αρχαιολογίας

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria



Λιγότερος χρόνος, μικρότερο κόστος, καθώς και μεγαλύτερη ακρίβεια και ποιότητα στην τεκμηρίωση: τα πλεονεκτήματα αυτά προσφέρει στους αρχαιολόγους η ψηφιακή τεχνολογία, που έρχεται να συμπληρώσει τα τελευταία χρόνια τις συμβατικές μεθόδους έρευνας.

Για πρώτη φορά στην αρχαιολογική έρευνα της Ελλάδας εφαρμόζεται ενιαίο ψηφιακό σύστημα για τη διαχείριση του συνόλου των δεδομένων των αρχαιολογικών ανασκαφών.

Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2011
Διαβάστε περισσότερα

Ο Ορφέας ξανά στον Ολυμπο

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria



Το αρχαιολογικό πάρκο του Ορφέα θα εκτείνεται στην περιοχή Κουφός, στο νοτιοανατολικό τμήμα του αρχαιολογικού χώρου Λειβήθρων, στο δημοτικό διαμέρισμα της Λεπτοκαρυάς Πιερίας. Οι περιηγητικές διαδρομές θα αποδίδουν σχηματικά τη λύρα -σύμβολο του Ορφέα-, επισημαίνοντας τη σχέση του χώρου με τον μύθο

ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ
ritzal@pegasus.gr

ΝΕΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ

2 εκατ. € θα δοθούν για τη δημιουργία του. Θα εκτείνεται σε 67 στρέμματα, με σχήμα λύρας, κιόσκια αφιερωμένα στις Μούσες και υπαίθριο θέατρο

Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2011
Διαβάστε περισσότερα

Στο Κάστρο του Πλαταμώνα

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria



Ταξιδεύουμε στο νομό Πιερίας και επισκεπτόμαστε το Κάστρο του Πλαταμώνα. Ανήκει στην κατηγορία των οχυρωμένων μεσοβυζαντινών πόλεων που είναι κτισμένες σε φυσικά οχυρές θέσεις και ελέγχουν οδικές αρτηρίες.

Στη θέση του Κάστρου τοποθετείται από αρχαίες πηγές και νεότερα ανασκαφικά ευρήματα η αρχαία πόλη Ηράκλειον, η οποία συνεχίζει να υφίσταται μέχρι τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους. Η πόλη ήταν χτισμένη πάνω σε πέτρινο λόφο κοντά στις εκβολές του ποταμού Απίλα. 

Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2011
Διαβάστε περισσότερα

Ολα τα μυστικά για την ανάβαση στο Μύτικα, την κορυφή του Ολύμπου

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria



Για κάποιον που δεν είναι ορειβάτης, αναρριχητής και πεζοπόρος επίπονων αποστάσεων -με την ευρύτερη έννοια- η ανάβαση στον Όλυμπο δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Ειδικά η ανάβαση στην κορυφή του, το Μύτικα των 2918,8 μέτρων, ισοδυναμεί με κατόρθωμα. Ένα διαρκές τεστ, μία καταμέτρηση των ορίων του αναβάτη, που διαρκώς αυξάνουν όσο αυξάνει και η αδρεναλίνη κατά την ανάβαση, σε μία σχέση αντιστρόφως ανάλογη με την έλλειψη οξυγόνου στην κορυφή του βουνού  των θεών, του Ολύμπου. 

Εκεί ακριβώς που ορειβάτες ή απλά και λάτρεις της φύσης απ’ όλο τον κόσμο έρχονται κατά δεκάδες κάθε μέρα για να «γευτούν» και ν’ απολαύσουν αυτή τη μαγεία του Ολύμπου, που πέρα από τους μύθους και τη μυθολογική του διάσταση κρύβει εξαιρετικές ομορφιές, ένα απέραντο μεγαλείο, ένα δέος ακόμα και όταν απλά τον κοιτάς... 

Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου 2011
Διαβάστε περισσότερα

Ο Ολυμπος στα δέκα καλύτερα εθνικά πάρκα της Ευρώπης

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria



Στα δέκα καλύτερα εθνικά πάρκα της Ευρώπης κατέταξε τον Ολυμπο το έγκυρο βρετανικό περιβαλλοντικό περιοδικό Εcologist.Οι συντάκτες του ευρείας κυκλοφορίας περιοδικού επέλεξαν τον Ολυμπο από τα συνολικά 359 μεγάλα εθνικά πάρκα που υπάρχουν στην Ευρώπη.

Το θρυλικό βουνό των δώδεκα θεών έχει ανακηρυχθεί Εθνικός Δρυμός από το 1938, καθώς, πέρα από τον μύθο που το περιβάλλει, διαθέτει έναν μοναδικό φυσικό κόσμο με εκατοντάδες διαφορετικά είδη χλωρίδας και πανίδας.  Είναι η πρώτη φορά που οι προστατευόμενες φυσικές περιοχές της Γηραιάς Ηπείρου αξιολογούνται και κατατάσσονται σε λίστα με κύριο κριτήριο την ποικιλία των ειδών χλωρίδας και πανίδας, καθώς και τη γενικότερη περιβαλλοντική τους σημασία. 

Δευτέρα 22 Αυγούστου 2011
Διαβάστε περισσότερα

Δίον

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria



Στους βόρειους πρόποδες του Ολύμπου, σε περιοχή που εξασφαλίζει τον απόλυτο έλεγχο της στενής διάβασης από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία, δεσπόζει το Δίον. Άλλοτε σε απόσταση μόλις επτά σταδίων από τις ακτές του Θερμαϊκού, το Δίον υπήρξε η κατ' εξοχήν ιερή πόλη των Μακεδόνων. 

Τραγουδώντας ο Ησίοδος γύρω στο 700 π.Χ τον έρωτα του Δία για τη Θυία, την κόρη του προπάτορα των Ελλήνων Δευκαλίωνα, αναφέρει ότι αυτή έμεινε έγκυος και γέννησε δυο παιδιά, το Μάγνητα και το Μακεδόνα, που έζησαν στην Πιερία γύρω από τον Όλυμπο. 

Ο ιερός χώρος του Δία στην περιοχή αυτή ήταν το Δίον. Έφτασε σε μεγάλη ακμή κατα τους ελληνιστικούς χρόνους αλλά και στα ρωμαϊκά χρόνια, καθώς ήταν μια από τις πρωιμότερες αποικίες των Ρωμαίων στο μακεδονικό χώρο. Ωστόσο το Δίον, με περίμετρο τειχών 2550 μ. ούτε στα χρόνια του Θουκυδίδη ούτε, όμως, και πολύ αργότερα - στα ρωμαϊκά χρόνια - ξεπέρασε το επίπεδο ενός πολίσματος.

Για πρώτη φορά μαρτυρείται η ύπαρξη της πόλης του Δίου στο Θουκυδίδη, όταν εξιστορεί την πορεία του Σπαρτιάτη στρατηγού Βρασίδα από τη Θεσσαλία στη Μακεδονία το καλοκαίρι του 424 π.Χ. Αναλαμβάνοντας ο Αρχέλαος την εξουσία στη Μακεδονία (τέλος 5ου αι. π.Χ.) πρόσφερε σε λαμπρές τελετές θυσίες στον Ολύμπιο Δία. 

Oργάνωσε ακόμη στο Δίο προς τιμή του Ολυμπίου Διός και των Μουσών αθλητικούς και θεατρικούς αγώνες - τα "Ολύμπια τα εν Δίω" - σε ισχύ ακόμη και γύρω στο 100 π.Χ., διάρκειας εννιά ημερών, σύμφωνα με το Διόδωρο και άλλους συγγραφείς. Είναι πιθανόν να παίχτηκαν εκεί οι τραγωδίες του Ευριπίδη "Αρχέλαος" και "Βάκχες", τις οποίες συνέθεσε στα τελευταία χρόνια της ζωής του στη μακεδονική αυλή. 

Ένας ακόμη αρχαίος συγγραφέας, ο Δίων ο Χρυσόστομος, αναφέρει ότι οι Φίλιππος και Αλέξανδρος πανηγύριζαν τις νίκες τους στο Δίον με μεγαλοπρεπείς θυσίες στο Δία και στις Μούσες. 

Στο Δίον γιόρτασε ο Φίλιππος Β' την άλωση και καταστροφή της Ολύνθου, πρωτεύουσας της Χαλκιδικής Συμμαχίας, και στο ίδιο μέρος ο Μέγας Αλέξανδρος επικαλέστηκε τη βοήθεια του ύψιστου των θεών, πραγματοποιώντας την πανηγυρική ετοιμασία της εκστρατείας του στην Ασία. Στο Δίον τοποθετήθηκε το περίφημο σύμπλεγμα του Λυσίππου, που έγινε με εντολή του Αλέξανδρου μετά τη μάχη του Γρανικού. Πρόκειται για τους χάλκινους ανδριάντες των 25 εταίρων που έπεσαν στη μάχη.

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φιλίππου Ε΄ οι Αιτωλείς εισέβαλαν στην ιερή πόλη των Μακεδόνων, γεγονός που περιγράφει ο Πολύβιος. Ο στρατηγός Σκόπας κατέστρεψε τα τείχη της πόλης, το γυμνάσιο και πολλές οικίες και έβαλε φωτιά στο τέμενος του Ολυμπίου Διός. Η πόλη κατάφερε να ανασυγκροτηθεί, αλλά λίγο αργότερα, το 169 π.Χ., καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους και τον ύπατο Μ. Φίλιππο. Την πόλη θαύμασε και λεηλάτησε ο Κ. Κεκίλιος Μέτελλος μετά τη συντριβή της εξέγερσης του Ανδρίσκου (150 - 148 π.Χ.). 

Ίσως η πρώτη εγκατάσταση αποίκων (coloni) να συντελέστηκε το 43 π.Χ. και να οφείλεται σε ενέργειες του Βρούτου, είναι όμως βέβαιο ότι η μαζική μεταφορά Ρωμαίων στην πόλη και η ίδρυση της colonia είναι έργο του Αυγούστου, αμέσως μετά τη νίκη του στη ναυμαχία του Ακτίου (31 π.Χ.). Παρά το γεγονός ότι τα λατινικά ήταν η επίσημη γλώσσα στο Δίον, οι ελληνικές επιγραφές υπερτερούν σε αριθμό και μαρτυρούν τόσο την υπεροχή του ντόπιου στοιχείου, όσο και τον ταχύ εξελληνισμό των Ρωμαίων κατοίκων της πόλης. 

Κατά τα παλαιοχριστιανικά χρόνια, η πόλη συρρικνώνεται και την κεντρική της περιοχή καταλαμβάνει παλαιοχριστιανική βασιλική του τέλους του 4ου αι. μ.Χ. Τη μετάβαση στη νέα θρησκεία μαρτυρούν οι δύο βασιλικές που κτίστηκαν πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης και μία τρίτη έξω από τα τείχη της. 

Τον 4ο αι. μ.Χ., ο Επίσκοπος του Δίου συμμετέχει στη Σύνοδο της Σερδικής και τον 5ο αι. μ.Χ. στη Σύνοδο της Εφέσου. Θύμα της εισβολής των Οστρογότθων, το Δίον δε θα επουλώσει ποτέ τις πληγές του. Οι πλημμύρες του ποταμού Βαφύρα, οι σεισμοί και ο χρόνος θα καλύψουν με λήθη την πόλη που εγκαταλείφτηκε κατά τον 5ο αι. μ.Χ. Οι κάτοικοι της μετοίκησαν σε ασφαλέστερες περιοχές στους πρόποδες του Ολύμπου.


Η ανασκαφική έρευνα στο Δίον ξεκίνησε το 1928 από τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γ. Σωτηριάδη, για να σταματήσει το 1931, αφού είχε επιτύχει να κατασκευαστεί το πρώτο κτίσμα για τη στέγαση των κινητών ευρημάτων. Έπειτα από διακοπή 30 χρόνων, η έρευνα στο χώρο άρχισε εκ νέου από τον καθηγητή Γ. Μπακαλάκη, με πρωταρχικό ανασκαφικό στόχο την αποκάλυψη του οχυρωματικού περιβόλου. 

Η τρίτη ανασκαφική περίοδος εγκαινιάζεται το 1973 από τον Δ. Παντερμαλή και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Οι ανασκαφές συνεχίζονται έως σήμερα, εντός και εκτός της πόλης του Δίου. Βέβαιο είναι ότι η έρευνα θα πρέπει να συνεχιστεί για πολλά χρόνια ακόμα, προκειμένου να αποκαλυφτεί το σύνολο της αρχαίας πόλης και τα ιερά. Αν και ο αρχαιολογικός χώρος του Δίου είναι αρκετά εκτεταμένος, η οργάνωσή του είναι σχεδόν υποδειγματική, καθώς προσφέρει στον επισκέπτη σαφείς διαδρομές για να περιηγηθεί ανάμεσα στα μνημεία.

Σάββατο 20 Αυγούστου 2011
Διαβάστε περισσότερα

Δημογεροντίες (δημοτικό συμβούλιο) και σφραγίδες από χωριά τoυ Νομού Πιερίας μέσα από το οθωμανικό κτηματολόγιο του 1873

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria




ΑΙΓΙΝΙΟ/ΛΙΜΠΑΝΟΒΟ



ΣΚΟΤΙΝΑ



ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ ΠΙΕΡΙΑΣ

ΛΕΠΤΟΚΑΡΥΑ


ΚΟΛΙΝΔΡΟΣ


ΜΟΣΧΟΠΟΤΑΜΟΣ/ΔΡYΑΝΙΣΤΑ

Σάββατο 13 Αυγούστου 2011
Διαβάστε περισσότερα

Οι Λαζαίοι

Αναρτήθηκε από Olympus-Pieria

Ο Πιέριος οπλαρχηγός Λάζος, μετά των οπαδών του.

Ο Λάζος, ο γενάρχης των Λαζαίων, ήταν ένας από τους πιο ξακουστούς κλεφταρματολούς του ΙΗ’ (δέκατου όδγοου) αιώνα. Για τους Λαζαίους στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (εκδοτική Αθηνών Α.Ε. τομ. ΙΑ’) γράφονται τα εξής: «Από τους επιφανέστερους κλεφταρματολούς της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας ήταν οι Λαζαίοι, με γενάρχη τον Λάζο και έδρα τη Μηλιά, κοντά στην Κατερίνη. Περισσότερο γνωστοί ήταν οι γιοι του, γεννημένοι μετά το 1770, οι ονομαζόμενοι Λαζαίοι ή Λαζόπουλα, Γιάννης, Λιόλιος, Δήμος και Κώστας, οι οποίοι ήταν πολύ συμπαθείς στους αρματολούς γιατί διακρίνονταν για το ήθος, τη φρόνηση και την ανδρεία τους… ώστε να προκαλούν τον φόβο στον Αλή πασά των Ιωαννίνων… Γι’ αυτό περίμενε με υπομονή την κατάλληλη ευκαιρία για να τους εξοντώσει….»

Γενάρχης της οικογένειας θεωρείται ο Έξαρχος Τόλιος Λάζος (περίπου 1705-1800), με καταγωγή από την Ελασσόνα , ο οποίος ανέλαβε επικεφαλής των καπεταναίων στο αρματολίκι της Πιερίας, με έδρα τη Μηλιά Πιερίας. Ο Τόλιος Λάζος έλαβε μέρος στην επιτυχημένη επιχείρηση στην Κάλλιανη μαζί με άλλους κλέφτες. Αποτέλεσμα της επιχείρησης ήταν η λεηλασία του τσιφλικιού και η αρπαγή 94 φορτωμάτων ζώων με πλούσια λεία. Στα Ορλωφικά, συγκρούστηκε με τους Τούρκους και αναγκάστηκε να καταφύγει στο Αιτωλικό. Έπειτα από τρίμηνη πολιορκία, κατάφερε να αντισταθεί και να επιστρέψει στα λημέρια του στον Όλυμπο. Απέκτησε 4 γιους:

Η υπογραφή και η σφραγίδα (σφραγιδα-δαχτυλίδι) του Τόλιο Λάζου από έγγραφο που υπογράφτηκε στην Ι.Μ. Αγίου Διονυσίου στον Όλυμπο, από τους Ολύμπιους καπεταναίους.

* Γιάννης Λάζος: Σφάχτηκε στον Τύρναβο (1813) από το Βελή Πασά, μαζί με 36 άλλα μέλη της οικογένειας των Λαζαίων. Ο γιος του, Τόλιος, γλίτωσε την ομαδική σφαγή επειδή ήταν 12 ετών και αργότερα έγινε χιλίαρχος στο Θεσσαλομακεδονικό Σώμα. Πέθανε νέος στις 15 Φεβρουαρίου 1836. Ο γιος του, Γιάννης, σκοτώθηκε το 1835 σε συμπλοκή με Γκέγκηδες έξω από το Λιβάδι.
* Λιόλιος Λάζος: Απαγχονίστηκε το 1815 στην Πόλη, μαζί με τους 2 γιους του
* Δήμος Λάζος: Σκοτώθηκε στη Μηλιά από το Βελή Πασά. Κατά μία άλλη εκδοχή, σουβλίστηκε στη Μαλαθριά, σημερινό Δίον Πιερίας.
* Κώστας Λάζος: Στάλθηκε από το Βελή Πασά στα Γιάννενα, όπου ανασκολοπίστηκε από τον Αλή Πασά.

Στη συνέχεια, τα μέλη της οικογένειας ταυτίστηκαν με τον αγώνα τους κατά του Αλή Πασά. Έτσι, οι Λαζαίοι έγιναν και κουρσάροι, με κέντρο δράσης τις Σποράδες, όπου μεταφέρθηκαν με τις οικογένειές τους. Στα 1795 καταφέρνουν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τον Παγασητικό και επιστρέφουν στα βουνά όταν ο οργισμένος Αλή πασάς στέλνει τους γιους του, Βελή και Μουχτάρ, με σκοπό να συντρίψουν τους Λαζαίους. Έπειτα, έγινε προσωρινή εκεχειρία με τον Αλή, ως το 1804, οπότε επιδεινώνονται ξανά οι σχέσεις της Ρωσίας με την Τουρκία. Οι Λαζαίοι έγιναν ξανά κουρσάροι και ενώθηκαν με το ρωσικό στόλο, νικώντας την τουρκική αρμάδα
στην Τένεδο, το 1807. Την ίδια χρονιά σκοτώθηκε ο Νικοτσάρας, στενός συνεργάτης των Λαζαίων και μέχρι το 1812 η δράση τους συνεχίστηκε στα βουνά.

Η ηρωική οικογένεια βρήκε το θάνατο σε ενέδρα του Αλή Πασά, ο οποίος έπεισε να μεταβούν στα Ιωάννινα για διαπραγματεύσεις οι Λιόλιος και Κώστας Λάζος μαζί με τον 12χρονο Τόλιο Λάζο, γιο του Γιάννη Λάζου, που ήταν ο πρωτότοκος γιος του γενάρχη της οικογένειας, Λάζου. Το 1813 ο Αλής έστειλε το γιο του Βελή στη
Μηλιά της Πιερίας, όπου σκοτώθηκε ο Δήμος Λάζος, πολεμώντας κατά του κατακτητή.

Διασώθηκαν ο Λιόλιος και ο 12χρονος Τόλιος, ενώ τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στον Τύρναβο και έπειτα στη Λάρισα. Η καταστροφή της ιστορικής οικογένειας συντελέστηκε στο "μακελείο" της Λάρισας, όπου σφαγιάστηκαν . 
Ο Κώστας Λάζος κατακρεουργήθηκε στα Ιωάννινα και η γυναίκα του Λιόλιου ήταν αιχμάλωτη του Αλή. Ο Λιόλιος έγινε ξανά πειρατής και πολιορκήθηκε στην Πάρο από τον Ομέρ Πασά της Καρύστου. Πιάστηκε και οδηγήθηκε στο Σουλτάνο, όπου απαγχονίστηκε. Η οικογένεια του Λιόλιου μαζί με 50 ακόμα συγγενείς του αιχμαλωτίστηκε και όλοι μαζί κάηκαν στα αμπάρια της τούρκικης ναυαρχίδας, η οποία ανατινάχθηκε από τον Κανάρη, το 1822. Ο Μητροπολίτης Χίου κατόρθωσε να εξαγοράσει μόνο τους 2 ανήλικους γιους του Λιόλιου, τον Τόλιο Λάζο και το Δήμο Λάζο.

Τόλιος και Δήμος Λάζος

Στα χρόνια τους έδρα του αρματολικιού έγινε το Λιβάδι Ελασσόνας. Ο Τόλιος (1803-1878) ξαναδημιούργησε με τον αδερφό του το αρματολίκι του Ολύμπου, το 1826 και κατέφυγαν το 1841 στη Νέα Πέλλα Αταλάντης. Ο Δήμος (1804-1865) έλαβε μέρος , όπως και ο αδερφός του, στην Επανάσταση της Θεσσαλίας. Γιοι του Δήμου ήταν ο Γιάννης Λάζος , γιατρός (1839-1921) και ο στρατιωτικός Αλέξανδρος Λάζος (1844-1925). Οι δύο αυτοί Λαζαίοι πολέμησαν στην Επανάσταση του Ολύμπου (1878).

Τα ερείπια του πύργου των Λαζαίων στην Άνω Μηλιά

Στα 1700 ο Ζήδρος ανέλαβε πρώτος αρχηγός στο αρματολίκι του Ολύμπου και της Δυτικής Μακεδονίας. Αυτό είχε έδρα το Λιβάδι Ολύμπου και βρισκόταν στη γραμμή Ολύμπου, Πιερίων και Τιτάρου. Ο Ζήδρος αναγνωρίστηκε ως αρματολός με σουλτανικό φιρμάνι. Διένειμε μικρότερες περιοχές από το αρματολίκι του σε άλλους κλέφτες της περιοχής και σε πρωτοπαλίκαρα, όπως ο Λάζος, ο Τσάρας , ο Βλαχοθόδωρος και άλλοι.

Ειδικότερα, η Πιερία δόθηκε στο Λάζο και ο Πλαταμώνας στο Σύρο, με τα Χάσια να πηγαίνουν στο Βλαχάβα και τα Γρεβενά στον Τόσκα. Μετά το Ζήδρο, το αρματολίκι διοικήθηκε από τον Τσάρα, το Βλαχοθόδωρο, τους Λαζαίους , τον Γκέγκα και πολλούς άλλους. Μετά το 1740, οι αρματολοί, που μεταπήδησαν στις τάξεις των κλεφτών έκαναν συντονισμένη επίθεση στην Κάλλιανη, τότε τσιφλίκι, στα Σέρβια. Ο καπετάν Ζήδρος από το Λιβάδι ήταν εκ των ανθρώπων που ηγήθηκαν της επιχείρησης αυτής. Αυτή η ομαδική δράση των κλεφτών απέφερε 94 φορτώματα ζώων με πλούσια λεία, σε χρήματα .

Ανάμεσα στους ιδρυτές της Μηλιάς ήταν και η οικογένεια των Λαζαίων. Οι Λαζαίοι έκτισαν το 17ο αι. οχυρό πύργο, λιθόκτιστο σε περίοπτη θέση, που θυμίζει τον τύπο των βυζαντινών σπιτιών του Μυστρά, με θολωτό ισόγειο, όπου φύλαγαν τα πολεμοφόδια και τα τρόφιμα. Η αρχιτεκτονική του πρέπει να παρουσίαζε ομοιότητες με τους πύργους της του Αγίου Όρους (Καρακάλου – Σταυρονικήτα) και τα πυργόσπιτα της Μάνης και της Τσαρίτσανης, που ήταν ψηλοί και διαμόρφωναν κατάχυστρα και πολεμίστρες στην ανωδομή. Ο πύργος είχε κατά την παράδοση υπόγεια έξοδο διαφυγής προς τον λίγα μέτρα χαμηλότερο ευρισκόμενο νερόμυλο, ο οποίος παρουσιάζει όμοια τοιχοποιία με αυτόν. Την ίδια περίοδο φαίνεται να υφίσταται ο οικισμός των Καρυών, όπου ιδρύθηκε μοναστήρι στη θέση Άγιος Αντώνιος, όπως συμπεραίνεται από την κεραμική που εντοπίσθηκε επάνω στα ερείπια του.

Η καταστροφή της Μηλιάς και η ανατίναξη του Πύργου των Λαζαίων συνέβησαν στις 3-4 Απριλίου του 1822. Σήμερα στην Ανω Μηλιά σώζονται τα ερείπια του Πύργου, λίγο πιο κάτω από το καταφύγιο του ΕΟΣ Κατερίνης. Το όνομα των Λαζαίων φέρει ο Πολιτιστικός και Μορφωτικός Σύλλογος Κάτω Μηλιάς.

Ο ΛΑΖΟΣ (Θεσσαλία 1760)
1.Τρεις περδικούλες κάθουνταν εις την Μηλιάν επάνω.
2.Είχαν τα νύχια κόκκινα και τα φτερά γραμμένα,
3.μοιρολογούσαν κι έλεγαν, μοιρολογούν και λέγουν:
4.Θεέ μου, τι να γίνηκεν ο έξαρχος ο Λάζος
5.πού ‘ταν στον κόσμο ξακουστός, στον κόσμο ξακουσμένος.
6.Λάζε μου, τι δε φαίνεσαι τούτο το καλοκαίρι
7.να περπατείς αρματολός στο μαύρο καβαλάρης,
8.να λάμπουν τα τσαπράζια σου τα φλωροκαπνισμένα,
9.δώδεκ’ αράδες τα κομπιά στα ρούχινα γελέκια,
10.να’ χεις και στο σπαθάκι σου χούφτα μαλαγματένια,
11.να κρούει ο ήλιος την αυγήν, να κρούει το μεσημέρι;
(Α. Πάσσοου, Ρωμαίικα Τραγούδια, Αθήνα 1860, LIX)



Η περιγραφή του Κασομούλη για την καταστροφή της οικογένειας των Λαζαίων, στο βιβλίο του, Ενθυμήματα Στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων, Τόμος 1ος , σελ. 78-79.


Κατά το 1813, τον Απρίλιον μήνα, συγχρόνως και εν μια μέρα διαταχθέντες να κινηθούν οι δερβέναγκες πανταχόθεν, και ο Βελήπασας προσωπικώς, αφού ούτως ο Βεζύρης, με μιαν μοίραν διευθυνόμενος εις την Μηλιάν χωρίον, κατοικίαν των,(των Λαζαίων), επιπεσών έξαφνα δια νυκτός είς τον ύπνον συνέλαβεν όλους άνδρας και γυναίκας, εθανάτωσεν τον Δήμον Λάζου με μερικούς άλλους οίτινες αντιστάθησαν με τα όπλα. Κορεσθείς από το αίμα, αιχμαλώτισεν όλας τας οικογενείας του χωρίου, συγγενείς και φίλους, και έφερεν αυτάς εις το μακελλείον το οποίον έστησεν εις Λάρισσαν δι`αυτούς.

Ο Λιόλιος Λάζου, οι Τζαχιλαίοι, οι Συραίοι διαφύγοντες τον κίνδυνον, άλλοι προς την Θεσσαλονίκην τρέχοντες, άλλοι κρυπτόμενοι, άλλοι συγκεντρωθέντες - ο Λιόλιος με τους υιούς του διαβάς πάλιν εις την θάλασσαν και με 150 άνδρας από διάφορους Καπιταναίους, ενδύκνειεν πάλιν ότι ο σκοπός του Αλήπασια δεν ετελείωσεν καθ` ολοκληρίαν. (Εννοεί την καταστροφή των ληστοπειρατών που έγινε αρχές του 1813).

Ωργισμένοι όλοι, πατήρ και τέκνα, (εννοεί τον Αλήπασσα και τους γιούς του Μουχτάρ και Βελή) κατά της οικογένειας ταύτης (των Λαζαίων δλδ), αφού έκοψεν ο Βελήπασιας όλους τους άνδρας, γέροντας και μικρά παιδιά εις Λάρισσαν, ήφεραν εις το μακελλείον να σφάξουν και ένα ανήλικον έως 12 ή 13 χρονών, αθώον τέκνον, Τόλιον υιόν του Γιάννη Λάζου. Συμπαθεία κινούμενοι όλοι, Τούρκοι και Ρωμαίοι από τους περί τον Βελήπασια, ζητήσαντες να τοις χαρίση τούτον και καμφείς εις την αίτησίν των τον απέλυσεν.

Ιδών ο Βλαχοθόδωρος ,ο μακελλάρης των, ότι άφησεν ένα, προτείνων έμπροσθεν όλων ότι «Δεν ήτον καλόν – ούτε σποράν, εφέντη Βεζύρη μου, να αφήσεις από μία τοιαύτην οικογένειαν», ο Βεληπάσιας, καίτοι αιμοβόρος, συγχυσθείς δια την πρότασίν του ταύτην και ότι δεν εκορέσθει εισέτι από τόσον αθώον αίμα το οποίον εχύθη, αποκρίθη με οργήν προς αυτόν: - «Κερατά Βλαχοθόδωρε, αυτό το παιδί θα το αφήσω να σκοτώσει εσένα, όπου έγινες αιτία του θανάτου των πατέρων του και συγγενών, και άϊντε απ`εδώ να μη σε γλέπω».

Διαβάστε περισσότερα

Φιλικά blogs

Επικοινωνία

Για επικοινωνία: